Przedstawiamy nasz projekt konkursowy na koncepcję remontu budynku przy ul. Floriańskiej 23 w Gostyninie – oddziału Muzeum Mazowieckiego w Płocku. Naszym celem było stworzenie przestrzeni wystawienniczej dla Muzeum Regionalnego Ziemi Gostynińskiej oraz takiej, która zainspiruje i zintegruje mieszkańców miasta. Niniejsze opracowanie, poprzedzone analizami architektonicznymi i urbanistycznymi oraz doświadczeniem w projektowaniu podobnych obiektów zawiera wszystkie, niezbędne elementy, które służyć będą zgłębianiu historii naszego regionu, organizacji wydarzeń kulturalnych, wystaw i koncertów. Znamy ten budynek od lat, pamiętamy ustawione w słojach gumy do żucia z kaczorem Donaldem na ladzie Pewexu, spotkania z przyjaciółmi w pubie „Lamus” czy rodzinne obiady w karczmie „Pod Strzechą”. Cieszymy się, że jeden z piękniejszych budynków naszego, rodzinnego miasta zyska nową, funkcję. Dołożyłyśmy wszelkich starań, aby nasza koncepcja była spójna, funkcjonalna, spełniała oczekiwania użytkowników, aby nie naruszała pięknej bryły budynku. Funkcję uzupełniającą stanowią elementy zagospodarowania dziedzińca oraz ogrodu. Nasze rozważania projektowe posunęłyśmy nieco o krok naprzód pokazując działania jakie można podjąć razem we współpracy z Władzami Miasta Gostynina - projekt fontanny (9) i parkingów (7, 8) nie wchodzi w zakres konkursu, jest jedynie naszym wizjonerskim marzeniem.

Budynek główny przeznaczony do generalnego remontu zachowaniem istniejącej geometrii dachu wraz z istniejącymi lukarnami typu wole oko. Na ile to możliwe zachowanie istniejącej dachówki, oczyszczenie, w miejscach zniszczenia zastąpienie jej nową o tym samym kolorze i kształcie. Remont elewacji: naprawa spękań, odtworzenie detali obramowań okiennych, gzymsów itd. Dobór kolorystyki na podstawie badań stratygraficznych. Wstępnie na potrzebę wizualizacji przyjęto kolory na podstawie spękań powłoki malarskiej oraz dawnej fotografii. Kolorystyka może ulec zmianie po wykonanych badaniach i zaleceniach konserwatora. Przywrócenie rytmu okien od strony dziedzińca.

Kształt i forma dziedzińca bez zmian. Do wyburzenia mur oddzielający dziedziniec oraz dwie przybudówki przy budynku głównym. W północno-zachodnim narożniku, proponujemy ustawienie muszli koncertowej o powierzchni sceny ok. 80m². Proponowane rozwiązanie jest wynikiem analizy architektoniczno-urbanistycznej – nawiązaniem bryły do budynku arkad oraz wpisanie się w zabytkowy charakter obiektu. Podczas koncertów i wydarzeń kulturalnych proponujemy ustawienie niezależnych siedzisk, niezwiązanych z gruntem. Istniejąca roślinność – samosiewy wrastające w część zabudowy magazynowej – do wycinki, do pozostawienia dwa drzewa zgodnie z ustaleniami podczas wizji lokalnej. Dziedziniec nie utwardzony, proponowane nasadzenia: trawa wielogatunkowa pod drzewami, w narożnikach i miejscach nieuczęszczanych - łąka kwietna, wysokie trawy. Budynki oficyny przeznaczone na magazyn i zaplecze sceny oraz toalety.

Od strony wschodniej działki istnieje niezagospodarowany teren w kształcie wieloboku. Proponujemy zagospodarowanie tego terenu na ogród edukacyjny o tematyce związanej z regionem. Mogą się w nim znajdować lokalne uprawy rolnicze, zboża, warzywa, owoce, zioła itd. W tej formie można również pokazać roślinność Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego. Zaproponowano formę podwyższonych grządek, oraz rabat. Podwyższenie nasadzeń jest korzystne dla osób poruszających się na wózkach, które mogą lepiej zaobserwować kształty i kolory roślin oraz ich dotknąć. Uzupełnieniem dla wyeksponowanej roślinności stanowią domki dla zwierząt, budki lęgowe dla ptaków, ule oraz tablice informacyjne. Uważamy, że takie wykorzystanie tego terenu przyczyni się do lepszej edukacji młodzieży w zakresie rolnictwa, bartnictwa czy roślinności chronionej, uwrażliwi młode pokolenie na potrzeby zwierząt, czy będzie dodatkowym walorem edukacyjnym, z którego będą mogły skorzystać dzieci z okolicznych szkół i przedszkoli. Projektowany teren zostanie oddzielony od strony ulicy niskim, ażurowym ogrodzeniem.

Na podstawie przeprowadzonych analiz wnioskujemy, że dawny charakter budynku gostynińskich Arkad został zaniedbany nie tylko poprzez brak remontów, ale też poprzez istniejące zabudowania, parkujące samochody oraz wycinkę drzew. Kiedy spojrzymy na dawne fotografie zauważymy, że budynek Arkad otoczony był zielenią niemal z każdej strony. Wzdłuż ulicy Floriańskiej zamiast zaparkowanych aut był szpaler drzew oraz gazony z kwiatami. Dziś istnieje tylko jedno, pozbawione niemalże w całości swojej korony, drzewo. Podobny los spotkał wysokie drzewa po drugiej stronie ulicy przy straży pożarnej, które zostały wycięte. Mając na względzie wysoki standard estetyczny bryły budynku i jego otoczenia oraz aspekt ekologiczny uważamy, że obowiązkiem jest podjęcie działań dodatkowych mających na celu przywrócenie ładu przestrzennego i roślinności dla danego terenu. Proponujemy odsunięcie aut od frontowej elewacji budynku poprzez parkowanie równolegle do ulicy Floriańskiej (zamiast prostopadłego), odbudowę (na podstawie fotografii) płotka przed budynkiem z roślinnością – bylinami kwitnącymi. Wyburzenie istniejącego, zdewastowanego pawilonu należącego do Miasta Gostynina i zagospodarowanie tego terenu na nowo np. poprzez budowę fontanny, zasadzenie 3 drzew i zieleni uzupełniającej, w tym kwiatowej (niezwykle istotnej w miejskiej przestrzeni), uzupełnienie terenu o miejsca postojowe utracone przy zmianie organizacji parkowania przy froncie budynku.

Przeznaczenie i program użytkowy budynku Arkad

Parter

Proponujemy usytuowanie wejścia głównego w centralnej części budynku od strony ul. Floriańskiej. W niewielkim holu proponujemy usytuowanie nowej klatki schodowej wraz z windą dla osób poruszających się na wózkach oraz do transportu większych eksponatów. Aby optycznie powiększyć przestrzeń usunięto część stropu i otwarto widok na więźbę dachową. Z holu można bezpośrednio przejść do 3 sal wystawienniczych: sali wystaw czasowych i dwóch sal wystaw stałych (w tym jedna na piętrze).

Sala wystaw czasowych - pomieszczenie o powierzchni ok. 80 m² przeznaczone pod organizację wystaw czasowych, ale także dające możliwość organizację imprez kulturalnych niezależnie od funkcjonowania muzeum. Do pomieszczenia można dostać się z trzech stron z holu muzeum, z dziedzińca oraz przez wykucie nowego otworu drzwiowego w ścianie od strony ul. Wojska Polskiego. Ulokowanie toalet po stronie tej sali daje możliwość zamknięcia pomieszczenia np. kratą i oddzielenie jej od muzeum, a tym samym organizacjię niezależnych imprez lub wykorzystanie tej sali w celach wykonania usług zewnętrznych dla danego wydarzenia (np. firmy cateringowej).

Sala wystaw stałych. W niniejszym opracowaniu przedstawiamy możliwy wygląd i aranżację sali wystawienniczej. Należy jednak wykonać dokładną ekspertyzę konstrukcyjną w celu zdefiniowania możliwości wyburzeń i zmianę systemu konstrukcji na słupowy. Przedstawione ekspozycje mają na celu pokazanie charakteru miejsca, nie są to obiekty ściśle związane z tematyką wystawy, która jest w trakcie opracowania.

Na parterze znajdują się również toalety ogólnodostępne, biuro oraz pomieszczenie socjalne i toaleta dla personelu. Toalety zaprojektowano z myślą o osobach z niepełnosprawnościami oraz dla rodziców z małym dzieckiem.

Piętro

Na piętrze znajduje się sala wystaw stałych. Zaprojektowano otwartą przestrzeń z odsłoniętą więźbą dachową. Taka aranżacja daje możliwość swobodnego kreowania przestrzeni wystawienniczej oraz oddzielenia części pomieszczenia w celu zapewnienia dodatkowej przestrzeni magazynowej. Proponujemy też rozważenie podzielenia pomieszczenia np. szklaną przegrodą w celu utworzenia sali konferencyjnej, czy dydaktycznej np. na warsztaty edukacyjne dla dzieci i młodzieży z okolicznych szkół i przedszkoli.

Dostępność obiektu dla osób poruszających się na wózkach. Budynek dostępny z poziomu ulicy, nie wymaga specjalnego dostosowania, należy zapewnić otwór drzwiowy o szerokości minimalnej 90 cm. Obiekt powinien zostać dostosowany dla osób poruszających się na wózkach nie tylko poprzez zastosowanie podnośnika/windy na piętro czy dostosowanie toalety ale również poprzez zapewnienie możliwości oglądania zawartości gablot, pełnej ekspozycji wystaw z poziomu wózka.

Dostępność obiektu dla osób niewidomych. Należy rozważyć możliwość poznania wystawy przez osoby niewidome i niedowidzące. Stosowanie miniatur najważniejszych obiektów w formie dotykowej, umieszczenia tabliczek w alfabecie Braille’a lub możliwość odsłuchania treści wystawy. Proponujemy rozwiązania przestrzenne ułatwiające orientację osobom niedowidzącym, kontrastowe tło dla eksponatów, unikanie powierzchni i faktur dających efekt odbicia, lśnienia czy inny dezorientujący osobę z wadami wzroku. Projektowany ogród edukacyjny oraz fontanna stanowią niezwykle istotną wartość dla osób niewidomych dzięki walorom zapachowym i dźwiękowym.

Dostępność obiektu dla osób z niepełnosprawnością intelektualną. Należy dostosować obiekt dla osób z niepełnosprawnością intelektualną. Jest to grupa najbardziej wykluczona z projektowania przestrzeni publicznej, a stanowi najliczniejszą grupę odbiorców przestrzeni muzealnej wśród osób z niepełnosprawnościami. Jest to grupa najbardziej mobilna i chętnie korzystająca z możliwości poruszania się w przestrzeni publicznej poprzez zorganizowane dla niej wydarzenia, wycieczki. Dlatego niezbędne są: proste i czytelne oznaczenia pomieszczeń piktogramami, stosowanie pomieszczeń i przestrzeni otwartych, ułatwiających orientację w przestrzeni. Proste oznaczenie symbolami ścieżek zwiedzania.

Dostępność obiektu dla dzieci Przestrzeń każdego obiektu publicznego powinna być dostosowana dla rodziców z dziećmi. W obiekcie należy nie tylko zapewnić możliwość przewinięcia czy nakarmienia niemowlęcia, ale również poruszanie się wózkiem po obiekcie. Niezbędnym aspektem jest dostosowanie wystaw dla dzieci, ich wzrostu i rozwoju intelektualnego, poznawczego i edukacyjnego.

Zespół projektowy

Dr inż. arch. Martyna Stasiniewska ukończyła studia magisterskie i doktorskie na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Doświadczenie zdobyła pracując w kilku znakomitych pracowniach we Wrocławiu, Moskwie i Katarze. Jej specjalizacją jest projektowanie z uwzględnieniem potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Tej tematyce była poświęcona jej praca doktorska. Ma doświadczenie przy projektowaniu obiektu muzealnego, kierowała projektem remontu dawnego Pałacu Biskupiego we Wrocławiu w ramach zadania „Rewitalizacja Skarbca Katedry Tysiącletniego Biskupstwa Wrocławskiego”. Podróżuje po całym świecie i chętnie zwiedza muzea zaprojektowane przez najlepszych architektów (Daniela Libeskinda, Jeana Nouvela, Renzo Piano, Herzoga i De Meurona). Jest matką dwójki dzieci, co też wzbogaca jej wiedzę na temat projektowanej przestrzeni pod kątem najmłodszych i rodziców.

Mgr inż. arch. Adrianna Sejbuk ukończyła studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, posiada uprawnienia do projektowania bez ograniczeń w specjalności architektonicznej. Doświadczenie i praktykę zawodową zdobywała w kilku pracowniach w Warszawie, obecnie prowadzi własną działalność, kieruje projektami budynków użyteczności publicznej i mieszkaniowych.

Inż. arch. Yelyzaveta Bukina ukończyła studia na Narodowym Uniwerytecie Konstrukcji i Architektury w Kijowie, zajmuje się projektowaniem architektonicznym, graficznym i wizualizacjami 3d.

Mgr inż. Łukasz Ptaszek, akustyk, absolwent Politechniki Wrocławskiej, zajmuje się analizami akustycznymi przed i po realizacyjnymi oraz projektowaniem systemów audiowizualnych. Posiada duże doświadczenie w organizacji wydarzeń i koncertów, w tym imprez masowych.

Wizualizacje 3D: Konrad Cyprych